Zawór recyrkulacji spalin jest niepozornym elementem w przewodzie dolotowym wielu silników Diesla i niektórych silników benzynowych. Dzięki niemu określona ilość spalin trafia z powrotem do komory spalania. Uszkodzony zawór EGR może pogorszyć skład spalin i ograniczyć funkcjonowanie silnika. Jeśli pojawią się oznaki usterki, należy podjąć działania. Często czyszczenie zaworu EGR wystarczy, aby zapobiec problemom z silnikiem.

Czytaj więcej: Zapalona kontrolka silnika: Co powinien zrobić kierowca samochodu?

Funkcja zaworu EGR w samochodzie

Zawór EGR jest ważnym elementem układu recyrkulacji spalin w nowoczesnych silnikach spalinowych. Z jego pomocą część spalin kierowana jest z wydechu z powrotem do układu dolotowego, co przyczynia się do obniżenia zawartości tlenu dostarczonego do komory spalania. O ilości zawracanych spalin decyduje system sterowania silnikiem samochodu. W zależności od potrzeb zawór jest następnie ponownie otwierany lub zamykany. Celem ostatecznym jest poprawienie składu spalin i obniżenie emisji szkodliwych substancji do atmosfery.

Położenie i budowa zaworu EGR

Większość zaworów EGR, przeważnie w starszych modelach pojazdów osobowych, jest sterowana pneumatycznie, podczas gdy nowsze pojazdy są wyposażone w urządzenia ze sterowaniem elektromagnetycznym. Zawory posiadają komorę zaworową, przez którą przepuszczane są spaliny. Znajdujący się wewnątrz zawór suwakowy lub poppet reguluje przepływ spalin.

Zawór recyrkulacji spalin znajduje się w komorze silnika. W zależności od modelu, może być zainstalowany bezpośrednio na kolektorze wydechowym, lub można go znaleźć bliżej ssącego traktu dolotowego. Często zawór EGR jest połączony z chłodnicą EGR, która schładza spaliny przed recyrkulacją.

Oto jak działa zawór EGR w silniku spalinowym

Zawory EGR montowane są przede wszystkim w nowoczesnych dieslach, ale można je również spotkać w samochodach benzynowych. W samochodach z silnikami Diesla ten rodzaj recyrkulacji spalin obniża temperaturę spalania w cylindrach o kilkaset stopni Celsjusza.

Obniżona temperatura oleju napędowego zmniejsza emisję szkodliwych tlenków azotu. Powstają one w komorze spalania przede wszystkim w wysokiej temperaturze i ciśnieniu. Zmniejsza się również emisja nagaru/sadzy w silniku Diesla. Z kolei w przypadku silników benzynowych recyrkulacja spalin przede wszystkim zmniejsza zużycie paliwa.

Zawór AGR czy zawór EGR – jaka jest różnica?

Różne oznaczenia zaworu recyrkulacji spalin powodują czasem zamieszanie. Jednak najczęściej jest to jeden i ten sam produkt. Drugi termin to po prostu skrót od angielskiego określenia Exhaust Gas Recirculation. Z kolei AGR to niemiecki odpowiednik (Abgasrückführungsventil) również oznaczający zawór recyrkulacji spalin.

Oznaki uszkodzonego zaworu EGR

Jeśli zawór EGR jest uszkodzony, silnik i układ oczyszczania spalin nie mogą pracować optymalnie. Wynika to między innymi z faktu, że spaliny są doprowadzane do silnika tylko przy częściowym obciążeniu. Usterki zaworu EGR, takie jak awaria lub zatkanie bądź zakleszczenie, mogą powodować następujące objawy:

• Silnik nie pracuje pÅ‚ynnie i szarpie
• Wahania prÄ™dkoÅ›ci
• WartoÅ›ci wydechu sÄ… sÅ‚abe
• ZwiÄ™ksza siÄ™ zużycie paliwa
• Straty mocy przy peÅ‚nym obciążeniu
• Zapalenie siÄ™ kontrolki silnika

W przypadku uszkodzenia zaworu EGR może on zablokować się w stanie otwartym lub zamkniętym. Oznacza to, że spaliny są czasami dostarczane do silnika, mimo że nie jest to zamierzone przez system zarządzania silnikiem. Przepływ spalin może być również niepotrzebnie zablokowany.

Objawy a pozycja blokady zaworu

Jeśli zawór EGR jest uszkodzony i stale otwarty, do silnika trafia zbyt dużo spalin, np. przy pełnym obciążeniu. Oznacza to, że w silniku brakuje świeżego powietrza, przez co optymalne spalanie nie jest już możliwe. Skutkiem tego jest utrata mocy.

Jeśli natomiast zawór zostanie zablokowany w pozycji zamkniętej, pogorszą się między innymi wartości emisji spalin. W takim przypadku samochód oddany do inspekcji nie przejdzie testu emisji spalin. Uszkodzony zawór EGR może również powodować takie objawy jak drżenie silnika, wahania prędkości obrotowej silnika lub zwiększone zużycie paliwa. Lampka kontrolna silnika może się również zapalić, jeśli zawór EGR jest uszkodzony .

Przyczyny uszkodzonego zaworu EGR

Usterka zaworu recyrkulacji spalin może mieć kilka przyczyn. Pierwsze objawy często występują, gdy zawór zacina się z powodu zabrudzenia. Zdarza się, że blokada najpierw się udaje, dopiero później zawór EGR jest całkowicie uszkodzony lub trwale zakleszczony.

• Zawór EGR jest zanieczyszczony nagarem
• Uszkodzone przyÅ‚Ä…cze zaworu EGR
• Pneumatyka zaworu EGR nie dziaÅ‚a
• Zmieniono oprogramowanie do sterowania silnikiem

Częstą przyczyną problemów z zaworem recyrkulacji spalin jest zanieczyszczenie tego elementu. Mechanizmy wykonawcze wewnątrz komór zaworowych znajdują się bezpośrednio w strumieniu spalin, przez co narażone są na dodatkowe obciążenie elementów podczas pracy. Winę za zanieczyszczenie i zablokowanie zaworu EGR ponosi przede wszystkim nagar/sadza i pozostałości oleju w spalinach.

Inne możliwe przyczyny:

Sam zawór EGR nie zawsze jest przyczyną problemów w obszarze recyrkulacji spalin. Za usterkę może być również odpowiedzialna awaria czujnika temperatury powietrza w przepływomierzu, którego informacje są dostarczane do komputera sterującego pracą silnika i mają wpływ na sterowanie zaworem EGR . Inną możliwą przyczyną mogą być także uszkodzenia przewodów podciśnieniowych sterujących pracą zaworu. Również oprogramowanie niektórych pojazdów z silnikiem Diesla, które zostało zmodyfikowane w taki sposób, że więcej spalin jest poddawanych recyrkulacji, może być przyczyną problemów a zaworem i powodować jego szybsze zużycie i zabrudzenie.

Czyszczenie zaworu EGR

Jeśli występują wyraźne objawy usterki zaworu EGR, należy najpierw ustalić prawdziwą przyczynę problemów i dokładnie sprawdzić działanie samego zaworu a dopiero później podjąć decyzję o jego ewentualnej wymianie lub czyszczeniu. Warto tutaj nadmienić, że w wielu przypadkach czyszczenie zaworu recyrkulacji spalin jest wystarczające do przywrócenia funkcji. Nie zawsze konieczna jest jego wymiana.

Aby gruntownie oczyścić zawór EGR, fachowcy zazwyczaj go wyjmują. Choć niektórzy producenci oferują środki do czyszczenia w sprayu, gotowe do użycia nawet wtedy, gdy zawór jest zamontowany, to jednak czyszczenie go po wyjęciu jest zwykle o wiele dokładniejsze.

Czyszczenie zaworu EGR w 5 krokach

1. Odszukać zawór EGR: Najpierw zlokalizować zawór EGR w komorze silnika. Jest to zazwyczaj duży metalowy element. Lokalizację zaworu EGR może też ułatwić skorzystanie z instrukcji obsługi i napraw pojazdu.
2. Zdjąć zawór: Po znalezieniu zaworu EGR jest on demontowany. Procedura może się różnić w zależności od modelu pojazdu. Najpierw luzuje się przewody elektryczne i ciśnieniowe. Następnie można poluzować śruby i wyjąć zawór EGR.
3. Sprawdzić zawór EGR: Po wymontowaniu zaworu recyrkulacji spalin sprawdza się wizualnie, czy nie jest on uszkodzony. Jeśli części wewnątrz są uszkodzone lub wadliwe, jedynym rozwiązaniem jest wymiana na nowy zawór EGR. Zanieczyszczenia natomiast można łatwo usunąć.
4. Czyszczenie zaworu: w większości przypadków zawór EGR jest silnie zanieczyszczony pozostałościami spalin. Aby go wyczyścić, należy rozpylić na element specjalny środek do czyszczenia zaworu EGR. Po pewnym czasie zabrudzenia można usunąć miękką szmatką.
5. Zamontować zawór EGR: Po oczyszczeniu i sprawdzeniu można ponownie zamontować zawór EGR w samochodzie. Odbywa się to w kolejności odwrotnej do demontażu. Wszystkie przyłącza i przewody są ponownie zakładane na zawór EGR, po czym następuje jazda próbna.

Wymiana zaworu EGR

Jeśli zawór EGR jest uszkodzony i nie działa nawet po oczyszczeniu, wymiana na część zamienną jest nieunikniona. Naprawa samego elementu jest zazwyczaj niemożliwa. Zawór recyrkulacji spalin wymienia się w podobnej kolejności jak przy czyszczeniu.

Jako nowa część bezpośrednio od producenta, zawór EGR może kosztować kilkaset euro. Czasem taniej jest zamontować dobrą używaną część zamienną. W Autoparts24 znajdą Państwo zawory recyrkulacji spalin i chłodnice EGR do wielu modeli pojazdów. Wysyłka jest zawsze bezpłatna.