Poradnik

Uszkodzona sonda lambda: Jakie są objawy i czy mogę wyczyścić czujnik?

1. Funkcja sondy lambda w samochodzie

2. Wymienić lub wyczyścić sondę lambda?

3. Objawy uszkodzenia sondy lambda

4. Przyczyny uszkodzonej sondy lambda

5. Wymiana uszkodzonej sondy lambda

Sonda lambda mierzy zawartość tlenu resztkowego w spalinach i zapewnia, że silnik otrzymuje optymalną mieszankę powietrza i paliwa. Jeśli sonda lambda jest uszkodzona, często objawia się to zwiększeniem zużycia paliwa przez pojazd lub słabymi osiągami silnika. W naszym poradniku dowiedzą się Państwo wszystkiego o sondach lambda i otrzymają instrukcję, jak wymienić ten element.

Czytaj więcej: Tłumik samochodowy: Usterki i wymiana

Funkcja sondy lambda w samochodzie

Współczesne samochody posiadają przynajmniej jedną sondę lambda, która najczęściej jest wkręcona w układ wydechowy bezpośrednio za kolektorem wydechowym. To tutaj czujnik ten, zwany także sondą lambda regulacyjną, na bieżąco określa poziom tlenu w spalinach poprzez porównanie go z zawartością tlenu w otaczającym powietrzu.

Odczyt lambdy jest przekazywany do sterownika silnika w postaci napięcia. Na podstawie tego napięcia moduł sterujący pracą silnika może wykryć, czy stosunek paliwa do powietrza jest optymalnie ustawiony i, jeśli zajdzie potrzeba, odpowiednio dostosować skład mieszanki paliwowej dla silnika. W ten sposób zminimalizowane zostają zarówno zużycie paliwa oraz wydzielanie się szkodliwych substancji z układu wydechowego. Nowoczesne pojazdy często posiadają drugą sondę lambda tzw. diagnostyczną, która mierzy zawartość tlenu resztkowego za katalizatorem, aby sprawdzić jego funkcjonowanie i stan.

Wymienić lub wyczyścić sondę lambda?

Jeśli sonda lambda działa wadliwie, wiele osób zadaje sobie pytanie: wymienić czy czyścić element? Jedno i drugie rozwiązanie jest możliwe, o ile sonda lambda jest tylko zabrudzona. Czyszczenie czujnika może czasem zaoszczędzić kosztów zakupu części zamiennej. Sonda lambda musi być jednak zdemontowana i ponownie zamontowana do czyszczenia, tak samo jak do wymiany, więc wydatek końcowy nie różni się znacząco.

Często sondy lambda są zanieczyszczone pozostałościami po spalaniu lub sadzą. Może to ograniczyć ich prawidłowe działanie. Podczas czyszczenia czujnika usuwane są zanieczyszczenia, a także blokady otworów. Czyszczenie sondy lambda powinno być wykonane z najwyższą ostrożnością, aby nie uszkodzić elementu. To samo dotyczy demontażu i montażu czujnika.

Objawy uszkodzenia sondy lambda

Jeśli sonda lambda jest uszkodzona, do modułu sterującego pracą silnika trafiają nieprawidłowe wartości pomiarowe lub całkowicie brakuje sygnału. W wyniku tego sterownik silnika nie jest w stanie prawidłowo rozpoznać resztkowej zawartości tlenu w spalinach, co oznacza, że nie może optymalnie ustawić proporcji paliwa do powietrza.

Na uszkodzoną sondę lambda mogą wskazywać różne objawy. Zazwyczaj pogorszeniu ulegają wartości spalin, gdyż stosunek tlenu i paliwa nie jest już prawidłowy. Może się to jednak ujawnić dopiero podczas kolejnego badania emisji spalin. Bardziej oczywiste oznaki to emisja dymu z rury wydechowej lub nieprzyjemny, intensywny zapach spalin.

Silnik bez mocy lub komunikat o błędzie

W przypadku awarii sondy lambda może dojść również do spadku wydajności silnika. Bez sygnału z czujnika układowi sterowania silnikiem brakuje ważnego parametru. Tlen i paliwo nie mogą być już optymalnie dopasowywane, co oznacza, że silnik ma tendencję do mniej wydajnego spalania i nie rozwija pełnej mocy. W zależności od modelu, samochód może nawet przejść w tryb awaryjny.

Nowoczesne pojazdy często wykrywają usterkę sondy lambda poprzez diagnostykę pokładową. W takim przypadku zapala się kontrolka silnika lub kierowca jest informowany o usterce w postaci komunikatu o błędzie na wyświetlaczu komputera pokładowego. Jednocześnie błąd jest wpisywany do pamięci błędów, która może być odczytana przez warsztat i użyta w celach diagnostycznych.

Uszkodzona sonda lambda – lista objawów:

Zwiększenie zużycia paliwa
Spadek mocy silnika
Wzrost emisji zanieczyszczeń
Dym wydobywający się z wydechu
Intensywny i nieprzyjemny zapach spalin
Kontrolka silnika na desce rozdzielczej miga
Komputer pokładowy podaje komunikat o błędzie
Samochód przechodzi w tryb awaryjny

Przyczyny uszkodzonej sondy lambda

Możliwe przyczyny uszkodzenia sondy lambda są wielorakie. Mimo, że czujnik jest wytrzymałym elementem, to rosnące zużycie może doprowadzić do usterki przy dużym przebiegu. W obszarze układu wydechowego sonda lambda narażona jest na duże obciążenia spowodowane działaniem ciepła, ale także gromadzącymi się zabrudzeniami i warunkami atmosferycznymi.

Duża wilgotność powietrza, czy też agresywne działanie soli drogowej w zimie często powodują korozję sondy lambda pod pojazdem i tym samym prowadzą do usterki. Cząstki sadzy i żrące pozostałości po spalaniu zawarte w spalinach mogą również z biegiem lat powodować zanieczyszczenie czujnika. Skutkuje to czasem nieprawidłową wartością pomiarów sondy lambda lub jej całkowitą awarią.

Paliwo lub korozja połączeń

Możliwymi przyczynami uszkodzonej sondy lambda może być również nieprofesjonalny tuning silnika oraz nieodpowiednie dodatki do paliwa. Oba te zjawiska prowadzą przejściowo do podwyższonej temperatury w spalinach, która na dłuższą metę uszkadza sondę lambda. Stosowanie dodatków do paliwa może również prowadzić do przedwczesnego zanieczyszczenia czujnika.

Ponadto możliwe jest również mechaniczne uszkodzenie czujnika diagnostycznego, np. w wyniku przetarcia lub zerwania przewodu sondy związanego z nieostrożną jazdą i zbyt gwałtownym podjazdem pod krawężnik bądź próg. Skorodowane połączenia na sondzie lambda mogą być również odpowiedzialne za brak sygnału z czujnika. Nie zawsze jednak sama sonda lambda jest uszkodzona, gdy pojawiają się objawy awarii tego elementu. Uszkodzone badź zerwane kable mogą stanowić przyczynę nieprawidłowego przesyłania sygnału.

Częste przyczyny uszkodzenia sondy lambda:

Zużycie elementu przy długim przebiegu
Wysokie temperatury w obszarze układu wydechowego
Korozja na sondzie lambda
Zanieczyszczenie sondy nagromadzoną sadzą i pozostałościami po spalaniu
Zastosowanie dodatków do paliwa
Mechaniczne uszkodzenia spowodowane nieostrożną jazdą
Korozja połączeń
Zerwanie lub częściowe uszkodzenie kabla sondy lambda

Wymiana uszkodzonej sondy lambda

Jeśli sonda lambda jest uszkodzona, należy jak najszybciej wymienić ten element. W zależności od modelu pojazdu i powodu usterki dalsza eksploatacja jest możliwa, ale niewskazana. Ponieważ optymalna regulacja składu mieszanki nie jest przeprowadzana, silnik nie pracuje idealnie i emituje więcej zanieczyszczeń.

Czy kontynuować jazdę z uszkodzoną sondą lambda? Nie jest to dobry pomysł. Samochód zostanie zauważony najpóźniej podczas kolejnego badania emisji spalin. Jeśli zanieczyszczenia w spalinach przekroczą dopuszczalne normy, pojazd nie przejdzie głównego przeglądu. Ponadto w przypadku jazdy z uszkodzonym czujnikiem może dojść do awarii katalizatora.

Wymiana sondy lambda w 4 krokach

Wymiana sondy lambda na nową lub używaną część zamienną odbywa się zazwyczaj szybko. Fachowi mechanicy samochodowi chętnie sami przeprowadzają wymianę czujnika, aby utrzymać niskie koszty naprawy.

Dokładna procedura może się różnić w zależności od pojazdu i może nieznacznie odbiegać od poniższych instrukcji. Najlepszym sposobem na przeprowadzenie naprawy jest podniesienie pojazdu na podnośnik.

Sprawdź sondę lambda: Przed wymianą zainstalowanej sondy lambda na część zamienną, warto sprawdzić działanie samego elementu. Tą usługę oferują warsztaty samochodowe, które mogą mogą sprawdzić sondę lambda poprzez podłączenie odpowiedniego urządzenia diagnostycznego. Warto jednak wiedzieć, że ustalone napięcie można również skontrolować za pomocą multimetru. Przy okazji zaleca się sprawdzić kable i połączenia. Nierzadko winny awarii jest zerwany kabel bądź uszkodzenie połączenia przez gryzonie.
Usuń uszkodzony czujnik: Jeśli jest pewne, że to sonda lambda jest uszkodzona, można zacząć od demontażu tego elementu. W tym celu należy najpierw odłączyć wtyczkę złącza, a następnie wyjąć czujnik z gwintu. Stare czujniki są często zapieczone, przez co istnieje ryzyko zerwania gwintu. Pomocnym wtedy może okazać się lekkie podgrzanie układu wydechowego lub użycie odpowiednich środków do poluzowania, np.: odrdzewiacza. Jeśli stara część i tak ma być wyrzucona, to po odcięciu wtyczki można wsunąć na kabel klucz oczkowy.
Przygotuj nową sondę lambda: Po usunięciu uszkodzonego czujnika można zainstalować sprawnie działającą część zamienną. Wcześniej jest ona porównywana z wymontowaną częścią i sprawdzana pod kątem dopasowania. Profesjonaliści przed montażem smarują gwint specjalnym smarem wysokotemperaturowym, dzięki czemu zamontowana część łatwiej się wkręca, a także łatwiej się odkręca. Następnie element jest najpierw ostrożnie wkręcany ręcznie, a potem dokręcany odpowiednim kluczem.
Zakończ naprawę: W ostatnim etapie naprawy podłączamy ponownie kabel sondy lambda poprzez połączenie złączy. Ewentualną korozję na złączu po stronie pojazdu należy wcześniej usunąć, np. za pomocą odpowiednich preparatów czyszczących do styków. Jeśli kod błędu został zapisany w pamięci błędów, można go teraz usunąć za pomocą odpowiedniego urządzenia.

Poprawa zużycia paliwa: Jak samochód zużywa mniej paliwa?

Każdy samochód z silnikiem spalinowym może w różnym stopniu zużywać paliwo. Olej napędowy lub benzyna są spalane w komorze spalania silnika i ostatecznie zapewniają napęd. Niektórzy kierowcy uważają jednak, że zużycie paliwa przez ich pojazd jest po prostu zbyt wysokie….
Czytaj więcej

Zapalona kontrolka silnika: Co powinien zrobić kierowca samochodu?

Kontrolka silnika check engine jest jedną z licznych lampek ostrzegawczych na desce rozdzielczej każdego nowoczesnego samochodu. Jej zadaniem jest ostrzeganie kierowcy o usterkach w układzie sterowania silnika, problemach z zapłonem lub usterkach w układzie oczyszczania spalin. Słabe osiągi silnika lub…
Czytaj więcej

Uszkodzony kolektor dolotowy: Wymienić uszczelkę czy wyczyścić kolektor?

Kolektor dolotowy to jeden z najważniejszych elementów układu dolotowego samochodu, który zapewnia wystarczające zaopatrzenie cylindrów w niezbędną mieszankę paliwa i tlenu. Poniżej dowiedzą się Państwo, po czym rozpoznać uszkodzony kolektor dolotowy, kiedy warto go wymienić lub wyczyścić i dlaczego za…
Czytaj więcej

Częste problemy z silnikiem samochodowym: Diagnozowanie przyczyn awarii i usuwanie usterek

Silnik jest kluczowym elementem każdego samochodu. Jest on odpowiedzialny za zasilanie wszystkiego, od świateł po system audio, a także za obsługę większości funkcji pokładowych. Ale czasami ta istotna część ulega uszkodzeniu i stwarza problemy, które nie zawsze są łatwe do…
Czytaj więcej

Najczęściej czytane poradniki

Subskrybuj Newsletter

Pytania i odpowiedzi

Zwroty i reklamacje

Koszyk jest pusty

Uszkodzona sonda lambda: Jakie są objawy i czy mogę wyczyścić czujnik?

Funkcja sondy lambda w samochodzie

Wymienić lub wyczyścić sondę lambda?